COVID-19: Hoe belangrijk is de lengte van telomeren?

COVID-19: de rol van telomeren

30/11/2020

Leeftijd, zwaarlijvigheid, diabetes, hypertensie ... Veel risicofactoren van een COVID-19-infectie zijn nu goed geïdentificeerd. Maar veel mensen die niet aan deze criteria voldoen, kunnen ook last hebben van het virus en soms ernstig. Het team van Anabelle Decottignies van het de Duve Instituut, in samenwerking met onderzoekers van het Saint-Luc universiteitsziekenhuis, onderzocht de mogelijke rol van telomeren in COVID-19.

Telomeren zijn DNA-sequenties die de uiteinden van chromosomen beschermen en bij elke celdeling korter worden. Hun grootte neemt af met de leeftijd van de cel, maar dit verschilt tussen individuen onderling. Wanneer de telomeren te kort worden, vooral bij mensen op leeftijd, verouderen de cellen. Deze structuren spelen dus de rol van een cellulaire biologische klok.

De telomeerlengte is echter niet voor alle personen van dezelfde leeftijd hetzelfde. Het hangt onder meer af van bepaalde genetische varianten. Naast een aangetoonde invloed bij veel chronische ziekten, kan telomeerverkorting onze afweer tegen virussen aantasten. Daarom hebben professoren Antoine Froidure (Afdeling Pneumologie, Saint-Luc ziekenhuis, en Instituut voor Experimenteel en Klinisch Onderzoek, UCLouvain) en Anabelle Decottignies (de Duve Instituut, UCLouvain) besloten om het mogelijke verband tussen telomeergrootte en COVID-19 te onderzoeken.

Het meten van de lengte van telomeren

De lengte van telomeren in bloedcellen weerspiegelt die van het hele lichaam. In de afgelopen drie jaar heeft het laboratorium van Anabelle Decottignies een test ontwikkeld om de telomeerlengte te meten met een bloedtest. In samenwerking met de professoren B. Brichard, I. Scheers en J.P. Defour van het Saint-Luc universiteitsziekenhuis, heeft het team referentiecurves voor telomeerlengte gemaakt van bijna 500 gezonde Belgische inwoners tussen 0 en 99 jaar oud. Dankzij deze referentiecurves kon de studie bij COVID-19-patiënten worden gestart.

Beter begrip van de mechanismen van gevoeligheid voor COVID-19

Concreet rekruteerden de onderzoekers 70 patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen voor een COVID-19-infectie in het ziekenhuis tijdens de eerste golf van de pandemie (tussen 7 april en 27 mei 2020). In de leeftijd van 27 tot 96 jaar werd deze populatie vergeleken met de resultaten van de controlegroep, waarbij voor elke patiënt werd verwezen naar het gemiddelde van gezonde mensen van dezelfde leeftijd.

In het cohort van patiënten opgenomen in het ziekenhuis met een ernstige vorm van COVID-19 bleken telomeren korter te zijn dan in de referentiegroep. Met andere woorden, 40% van de patiënten die met ernstige COVID-19 in het ziekenhuis waren opgenomen, had een telomeergrootte onder het 10e percentiel (P10) voor hun leeftijd. Uit de studie bleek ook dat het hebben van zeer korte telomeren (<P10) geassocieerd was met een significant hoger risico op IC-opname of overlijden.

Deze resultaten openen belangrijke perspectieven voor het begrijpen van de mechanismen van immuniteit tegen het coronavirus.

Menselijke chromosomen in de metafase, gelabeld met fluorescerende telomeerprobes, die verschijnen in rood of groen aan de uiteinden van de zusterchromatiden op elk chromosoom. DNA verschijnt in blauw. Bron: laboratorium van A. Decottignies

Artikel over dit onderzoek

Short telomeres increase the risk of severe COVID-19

Froidure A, Mahieu M, Hoton D, Laterre P, Yombi JC, Koenig S, Ghaye B, Defour JP, Decottignies A.