(News UClouvain)
6/12/21
Prof. Stefan Constantinescu, onderzoeker aan het de Duve Instituut van UCLouvain, heeft de Alexandre en Gaston Tytgat prijs ontvangen. Deze belangrijke prijs wordt om de drie jaar uitgereikt aan Frans- en Vlaamstalige onderzoekers ter ondersteuning van hun kankeronderzoek.
Op 27 november ontving Stefan Constantinescu, professor aan de Faculteit Geneeskunde en Tandheelkunde van de UCLouvain en onderzoeker aan het de Duve Instituut en aan het Ludwig Instituut voor Kankeronderzoek Brussel, de 15e Alexandre en Gaston Tytgat prijs, waaraan een bedrag van € 25.000 is verbonden. Deze landelijke prijs is bedoeld om kankeronderzoek te ondersteunen.
 |
"Elke dag”, legt prof. Constantinescu uit op de Clap for Research-website van het de Duve Institute, “produceert ons lichaam honderden miljarden bloedcellen die zuurstof transporteren naar weefsels, ons beschermen tegen infecties en bloedstolling mogelijk maken in geval van letsel. Al deze cellen worden gevormd uit een bloedstamcel ('hematopoëtische stamcel') via een proces dat differentiatie wordt genoemd." Het laboratorium van prof. Constantinescu heeft verworven genetische mutaties geïdentificeerd die de overproductie van sommige van deze bloedcellen op een chronische manier veroorzaken en kunnen leiden tot een zeer ernstige bloedkanker die 'secundaire acute myeloïde leukemie' wordt genoemd.
"We hebben proteïnes geïdentificeerd die het doelwit zijn van deze genetische afwijkingen”, vervolgt de onderzoeker. “Deze proteïnes worden tot expressie gebracht door stamcellen en zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling van chronische bloedkankers, ook wel myeloproliferatieve neoplasmata of MPN's genoemd. Deze kankers komen vaak voor bij ouderen (1 op 5.000 personen)." NMP's zijn ziekten die abdominale en cerebrale trombose (bloedstolselblokkering van bloedvaten) of zelfs een hartinfarct kunnen veroorzaken (hoewel de primaire oorzaak hematologisch is).
Voor de winnaar van de Tytgatprijs is het essentieel om myeloproliferatieve neoplasmata (MPN's) zo vroeg mogelijk te detecteren en ze effectief te behandelen, voordat ze mogelijk evolueren naar secundaire acute myeloïde leukemie.
"In ons laboratorium willen we deze doeleiwitten, die als een soort antennes aanwezig zijn op het oppervlak van cellen, blokkeren, en zo de ontwikkeling van de chronische bloedkankers voorkomen." Om dit te doen, analyseren de onderzoekers de structuur van de proteïnes op atomair niveau (10-10 m) om een mechanisme te ontwikkelen dat hun activiteiten blokkeert. De gebruikte techniek bestaat uit het meten van de uitwisseling tussen waterstofatomen die van nature in de proteïne aanwezig zijn en deuteriumatomen, die de waterstofatomen kunnen vervangen maar alleen in toegankelijke delen van het proteïne. "Deze techniek stelt ons in staat om de werking van deze proteïnes in detail te begrijpen en om toegankelijke en dus kwetsbare gebieden te identificeren die het doelwit kunnen zijn om hun activiteit te verminderen. Het stelt ons ook in staat te begrijpen hoe gemuteerde proteïnes interageren met deze 'antenne'-proteïnes en de overproductie van bloedcellen veroorzaken."
Nicolas Papadopoulos, een promovendus in het laboratorium, is er al in geslaagd om de contactgebieden tussen één van de belangrijkste mutante proteïnes die NMP's veroorzaken en de 'antenne'-proteïnes in kaart te brengen. Deze “mapping” kan vervolgens worden gebruikt om specifieke behandelingen te ontwikkelen om de pathologische interactie te blokkeren en zo de ontwikkeling van NMP's te voorkomen. Om deze hoogtechnologische aanpak voor hematologische doelen te ontwikkelen, werkt het laboratorium samen met Didier Vertommen, die leiding geeft aan het massaspectrometrieplatform van het de Duve Instituut.
Lees meer over de stichting Tytgat (in het Frans):
http://www.fondationtytgat.com/
